W Betlejem wybiło źródło życia. Mówiąc językiem św. Jana: „Życie stało się ciałem… światłością ludzi”. Od tej pory każdy człowiek – świadomie czy nieświadomie – opowie się przeciwko Dzieciątku ze stajenki lub po Jego stronie. Świat nigdy już nie będzie taki sam.

Zwyczaj budowania szopek wiąże się z osobą św. Franciszka z Asyżu. 24 grudnia 1223 roku stworzył w Greccio pierwszą żywą stajenkę naturalnej wielkości. Po jego śmierci franciszkanie podtrzymali wizję założyciela i zaszczepili ją w całej Europie. Taki właśnie sposób przypominania treści ewangelicznych w szczególny sposób przemawiał do chrześcijan.

Do Polski szopki dotarły pod koniec XIII wieku wraz z zakonem braci mniejszych. Dzisiaj są obecne niemal we wszystkich świątyniach. Zachęcamy do modlitwy we własnym kościele, ale także do odwiedzin najbardziej znanych polskich szopek.

1. Szopki krakowskie W XIX wieku bezrobotni zimą murarze krakowscy zapoczątkowali zwyczaj budowania przenośnych szopek. Konstrukcje nawiązywały architekturą do starej zabudowy Krakowa. Konkurs na najpiękniejszą szopkę odbywa się w każdy pierwszy czwartek grudnia. Niektóre z prac trafiają do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. (www.mhk.pl)

2. Łomża Do kościoła ojców kapucynów na Krzywym Kole przyciąga największa w północno- -wschodnim regionie Polski szopka ruchoma, powstała jeszcze przed wojną. Specjalny mechanizm wprawia w ruch 50 postaci z historii świata, kraju i najbliższej okolicy. Przy ich odnowieniu pomagali niedawno specjaliści z Teatru Lalki i Aktora.
 

3. Poznań Kościół św. Franciszka Serafickiego przy Placu Bernardyńskim kryje jedną z największych szopek w Polsce i w Europie. Całość budowli, efektownie podświetlona, liczy 250 figur (niektóre naturalnej wielkości). Dużą część elementów franciszkanie wykonali osobiście w latach pięćdziesiątych.

3.

4. Stara Wieś k. Brzozowa W tej niewielkiej miejscowości na południu Polski znajduje się założone przez jezuitów muzeum sztuki, głównie sakralnej. Wśród licznych eksponatów zwraca uwagę kolekcja ponad stu szopek pochodzących ze wszystkich kontynentów. Najstarsze liczą przeszło sto lat. (www.muzeum.jezuici.pl)
 

5. Wambierzyce Tradycja mówi, że zegarmistrz Longin Wittig (†1895) zaczął tworzyć szopkę po śmierci żony, by pocieszyć osieroconego syna. Konstrukcja wielkości olbrzymiej szafy zawiera 800 figur, w tym 300 ruchomych. Wielu dzieciom najbardziej podoba się kominiarz wyskakujący z komina. (www.wambierzyce.pl/sanktuarium)

6. Katowice Panewniki „Panewnicko betlyjka” (gwara śląska) to największa w Europie konstrukcja wewnątrz świątyni (25 m wys., 20 m szer. i 12 m gł.). Oprócz ruchomych figur czasami pojawiały się efekty wodne, świetlne, a nawet dymne. Codziennie, do 2 lutego, przybywają tam na modlitwę pielgrzymki z całego Śląska. (www.pajorama.eu/szopka/szopka.html)
 

7. Warszawa Każdego roku 60 tys. warszawiaków odwiedza swoją ulubioną szopkę u kapucynów na Miodowej (www.kapucyni.warszawa.pl/szopka-na-miodowej). Powstała po wojnie, jest nieustannie aktualizowana i wzbogacana o nowe elementy. Warszawiacy chętnie także podróżują do pobliskiego Niepokalanowa, gdzie przez cały rok mogą obejrzeć historyczną Panoramę Tysiąclecia, utrzymaną w konwencji ruchomej szopki. (www.niepokalanow.pl/ muzeum-panorama-tysiaclecia-misterium,3)

NIEZWYKŁA PASJA

W Krzeszowie na Dolnym Śląsku od dziesięciu lat powstają niezwykłe szopki wykonywane ręcznie przez Jana Ferenca. „Chciałem, żeby moja miesięczna wnuczka zagrała główną rolę w naszej domowej szopce. Umieściliśmy ją w małym leżaczku i obłożyliśmy sianem. Wyglądała jak maleńki Jezus. Taki był początek. Zacząłem rzeźbić w drewnie szopki do naszego kościoła. Później uzupełniłem całość dekoracji kaplicami Kalwarii Krzeszowskiej wraz z niedawno odrestaurowanym kościołem św. Anny” – wspomina twórca.