Biblia
nr 11 (113) listopad 2016

Realizacja wszelkich zasad ewangelicznych, rozprzestrzeniania się królestwa Bożego rozpoczyna się od swoich najbliższych.

Mieczysław Guzewicz

Czy Bóg jest patriotą?

My, Polacy, mamy swoją niezwykłą historię i zakorzenione w sercu umiłowanie ojczyzny, przywiązanie do tradycji, zrozumienie walki o wspólne wartości i konieczność ofiary. Patrząc na portret mojego dziadka legionisty, służącego przez 17 lat u boku Marszałka Piłsudskiego, odnoszę wrażenie, że miłość do wszystkiego, co polskie, mamy niejako zapisaną w genach. Analizując tę postawę, bardzo wyraźnie dostrzegam wielkie podobieństwo do narodu wybranego. Może to zaskakiwać, ale Biblia o patriotyzmie mówi nam dość szczegółowo i wyczerpująco.

 

Naród i ziemia

Pierwsze rozdziały Księgi Rodzaju zawierają prehistorię biblijną, opis dziejów ludzkości jeszcze bez wyraźnego podporządkowania terytorialnego. Ale już od momentu pojawienia się Abrahama dostrzegamy bardzo wyraźne kształty konkretnej społeczności ze wszystkimi cechami określającymi naród. Bóg nakazuje naszemu bohaterowi wyjść z ziemi zamieszkiwanej do tej pory i osiąść na obszarze do dziś nierozerwalnie związanym z narodem izraelskim. Po wielu problemach patriarcha dociera na wskazane miejsce. Wcześniej słyszy obietnicę, że będzie protoplastą wielkiego narodu (por. Rdz 12, 1-3). Abraham zawiera przymierze z Bogiem, który przyrzeka człowiekowi pełną opiekę (por. Rdz 15, 1-21). Dostrzegamy tu wyraźnie wszystkie elementy składające się na ukonstytuowaną społeczność. Jest terytorium zamieszkiwane przez naród, jest przywódca mający sprawować władzę, dysponujący określonymi narzędziami, ale nade wszystko jest odwołanie się do wartości uniwersalnych, najwyższych. Bez tego ostatniego czynnika nawet największa, w ludzkim znaczeniu, społeczność upadnie i przestanie istnieć.

Dalsze zapisy Biblii pogłębiają i utrwalają ideę umiłowania ojczyzny, jej znaczenia, wartości, zasad funkcjonowania narodu. Bardzo wymowny jest opis przebiegu Paschy pojawiający się w historii wielkiego przywódcy Mojżesza. Jest to święto upamiętniające szczególną noc, podczas której Bóg przeszedł przez Egipt i wytracił wszystko pierworodne w tym narodzie. Ta dramatyczna dla Egipcjan noc pozwoliła Izraelitom otrzymać upragnioną wolność. Do dnia dzisiejszego potomkowie tego narodu świętują Paschę i wspominają tamtą noc, dokładnie przywołując kontekst historyczny i dobrodziejstwa, które Bóg dla nich uczynił: „Dlatego ta noc winna być czuwaniem na cześć Pana dla wszystkich Izraelitów po wszystkie pokolenia” (Wj 12, 42). Pojawia się tu ważny składnik zjawiska patriotyzmu: pamięć przeszłości, uznanie ważności historii, uczczenie bohaterów.

 

Bohaterowie

Słowo Boże jest przepełnione opisem wielkich postaci i ich czynów. Poznajemy – co niezwykłe – również heroiczne kobiety rzucające własne życie na szalę wolności narodu.  Pośród mężczyzn wyjątkowo wyraźnie wybija się biblijny mocarz Samson. Jego historia z Księgi Sędziów miała na celu nakreślanie wzorca czy przykładu bohatera; owszem, niepozbawionego słabości, ale ostatecznie niemającego wątpliwości, że w decydującym momencie własne życie trzeba podporządkować wartościom najwyższym.

Bohaterskie kobiety to przede wszystkim Judyta i Estera. Judyta to typ wojownika. Kiedy wojska Holofernesa szykowały się do zdobycia twierdzy Betulii (prawdopodobnie w 587 r. przed narodzinami Chrystusa), sytuacja wyglądała beznadziejnie. Izraelici mocno podupadli na duchu, byli gotowi poddać miasto. Jednak zamożna wdowa Judyta, znana ze swojej mądrości i urody, zaproponowała niekonwencjonalne rozwiązanie. Przedarła się do obozu przeciwnika, podstępnie uwiodła Holofernesa i upoiwszy go alkoholem, pozbawiła życia. Czyn ten nie miał równych sobie we wcześniejszych dziejach narodu wybranego.

Estera natomiast ukazuje przykład kobiety ofiarnie posłusznej Bożej woli. Przebywając w niewoli, dla ratowania narodu przed zagładą weszła w związek małżeński z pogańskim królem Aswerusem. Bez wątpienia była to dla niej sytuacja upokarzająca, mało komfortowa, ale tylko w ten sposób można było udaremnić plan zagłady Żydów na terenie całej Persji.

Obie zostały uznane za biblijne typy Maryi i zapowiedź tej najdoskonalszej Niewiasty, mającej największy wpływ na losy swojego narodu i świata. Historie wielu biblijnych bohaterów zachęcają do odwagi, porywają, utwierdzają w przekonaniu, że ofiarność i narażenie swojego życia są jednymi z najwyższych poziomów prawdziwego patriotyzmu.

 

Ojczyzna Jezusa

W historii Mistrza z Nazaretu powinniśmy wyłowić wiele istotnych szczegółów. Całe Jego życie było wypełnieniem misji zbawczej, dla której przyszedł na świat. Ale nie można pominąć niezwykle mocnego powiązania Jezusa z konkretnym ludem i terytorium. Już sama genealogia potwierdza organiczny związek z narodem wybranym. Narodziny mają miejsce w dokładnie określonym miejscu, w Betlejem, w jasno określonej sytuacji politycznej. Kiedy dziś jeździmy na tamte tereny, chodzimy śladami Jezusa, przebywamy w miejscach, gdzie On nauczał, czynił cuda, przesiadywał z uczniami, dokonywał wielkich rzeczy składających się na dzieło odkupienia. Tak, tamte miejsca to w pełnym znaczeniu ojczyzna Jezusa, Jego ziemia najdroższa, najukochańsza. Tam się urodził, tam dorastał, zdobywał wykształcenie, przebywał z rodzicami, pracował, odpoczywał. W swoim nauczaniu mówił: „Jestem posłany tylko do owiec, które poginęły z domu Izraela” (Mt 15, 24). Mocno utożsamiał się ze swoimi rodakami, okazując nawet małą niechęć do przedstawicieli innych nacji: „Pozwól wpierw nasycić się dzieciom, bo niedobrze jest zabrać chleb dzieciom, a rzucić psom” (Mk 7, 27). Rozsyłając uczniów, nakazuje: „Nie idźcie do pogan i nie wstępujcie do żadnego miasta samarytańskiego! Idźcie raczej do owiec, które poginęły z domu Izraela” (Mt 10, 5-6). Oczywiście ostatecznie wskazuje na konieczność nauczania wszystkich narodów (por. Mk 16, 15), ale jako punkt wyjścia wskazuje na swoją ziemię ojczystą, z której się wychodzi i do której się powraca.

Realizacja wszelkich zasad ewangelicznych, rozprzestrzeniania się królestwa Bożego rozpoczyna się od swoich najbliższych, których mamy obok siebie, w naszych domach, w sąsiedztwie, w miejscowości, w której mieszkamy. Chcąc zarazić świat Bożą miłością, musimy zaczynać od tego miejsca na ziemi, na którym postawił nas Stwórca. W tym znaczeniu, podobnie jak wolność, ojczyzna jest nam dana i zadana.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce. OK